O 21 de setembro de 2025, os gobernos do Reino Unido, Canadá, Australia e Portugal anunciaron o seu recoñecemento do Estado palestino, baixo unha Autoridade Palestina desmilitarizada e “reformada”. Baixo esta visión, que emancipación espéralles aos palestinos? A continuación, un discurso na Asociación Cultural Alexandre Bóveda do 10 de xullo de 2025 sobre a visión de dous Estados de Oslo desde a perspectiva dos traballadores palestinos en Cisxordania.

 Hai uns días estiven a falar con amigos sindicalistas en Palestina sobre este acto e pregunteilles se tiñan algunha mensaxe que quixesen que compartise. Antonte, o xefe do Sindicato de Desempregados do sur de Cisxordania, Saleh Dghameen, envioume unha carta. A súa carta pareceume poderosa e pensei se non sería mellor simplemente ler a súa carta en lugar do meu propio discurso. Gustaríame compartir algunhas liñas, xa que é un resumo do tema da miña propia palestra.

 Saleh comeza a súa carta:

 «Un saúdo de loita e perseveranza desde a Palestina sanguenta… para todas as persoas libres do mundo cuxos corazóns aínda latexan con xustiza e liberdade. Un cálido saúdo dos traballadores palestinos, que foron a columna vertebral da resistencia nacional.

 Un saúdo especial para o pobo de España e os seus traballadores, que se solidarizaron cos traballadores palestinos e a nosa causa contra a inxustiza e a explotación.

 Gustaríame expresar brevemente a miña opinión persoal sobre os Acordos de Oslo, que creo que marcaron o inicio da supresión sistemática dos dereitos do noso pobo. Oslo colocou o pobo palestino no camiño do asoballamento.

 Os sindicatos en Palestina politizáronse: convertéronse en ferramentas en mans do partido gobernante, ao servizo de axendas políticas en lugar de protexer os dereitos dos traballadores. O traballador palestino foi reducido a unha mercadoría intercambiada entre dúas forzas: unha autoproclamada Autoridade que falsamente afirma representarnos, e unha ocupación que continúa roubándonos a nosa terra e a nosa dignidade. A autoproclamada Autoridade Palestina, nacida dos Acordos de Oslo, converteuse simplemente nun mecanismo mediante o cal a ocupación impón a súa vontade».

 Falarei precisamente sobre o proceso de Oslo, o que significou para os traballadores. A que se refire Saleh cando afirma que Oslo converteu o traballador palestino nunha mercadoría atrapada entre a súa propia autoridade "soberana" e o colonialismo israelí?

“Debemos impedir que ocupen as nosas mentes”

 Hai dous días, o 8 de xullo, conmemoramos o aniversario do asasinato de Ghassan Kanafani a mans do Mossad en Beirut en 1972, o mesmo ano en que naceu o movemento nacional e de clase en Galiza. Poeta, escritor e portavoz da Fronte Popular para a Liberación de Palestina, Kanafani segue sendo un símbolo vital da loita palestina.

 Nun breve ensaio titulado "Carta desde Gaza", Kanafani comunica a súa filosofía de vida e resistencia.

 A carta é dun mozo gazatí ao seu amigo Mustafa. Ambos soñaban con viaxar xuntos aos Estados Unidos para continuaren os seus estudos e carreiras. Pero o mozo rompe a promesa que lle fixo ao seu amigo e decide non irse de Gaza tras ver no hospital a súa sobriña de 13 anos, Nadia, quen foi amputada nun ataque aéreo israelí. El escríbelle unha carta a Mustafa para explicarlle a contradición que enfronta entre o desexo de escapar —construír unha vida para si mesmo, progresar persoalmente lonxe do cheiro da desesperación e a derrota de Gaza— e o desexo contrario de permanecer arraigado á súa terra, á loita e a memoria do seu pobo, que fixo sacrificios inconmensurábeis para afirmar a súa existencia, os seus dereitos e a súa dignidade fronte ao peso das forzas que buscan eliminalos como nación, como pobo.

 Escribe sobre a súa decisión: «Amigo meu, cambiei de opinión. Non te vou seguir á terra onde hai ‘verdor, auga e rostros fermosos’, como escribiches. Non, quedarei aquí e non me irei endexamais... Nesta Gaza… a pegañenta e areosa beira do matadoiro… descubrín que o longo camiño a Safad (unha cidade na Alta Galilea ocupada, de onde a súa familia se exiliou na Nakba de 1948) comeza no meu fogar en Gaza... Eu non irei a ti. Pero ti, regresa connosco! Regresa para aprender da perna de Nadia, amputada desde a parte superior da coxa, que é a vida e que vale a existencia».

 Durante os últimos 100 anos, o réxime sionista tentou eliminar física e politicamente os palestinos. Seis décadas despois de que Kanafani escribira este ensaio, durante os últimos 20 meses, os palestinos en Gaza -70% dos cales son refuxiados expulsados ​​da súa patria en 1948/a Palestina histórica como o narrador da carta de Kanafani- están a ser esnaquizados, a súa carne queimada ata convertela en carbón, famentos, comidos por cans, comidos por vermes, violados con extintores nos seus rectos, torturados até a morte nas prisións.

 Con todo, a resistencia militar continúa loitando e o pobo mantense firme. Hai uns meses, un xornalista en Gaza preguntoulle a un neno duns 12 anos cal era a súa resposta á proclamación de Trump de expulsar os palestinos e construír a Riviera en Gaza. A súa resposta foi unha canción: «Permaneceremos aquí. Así a dor se esvaecerá. Prosperaremos aquí. E a melodía volverase máis doce».

 O meu propio espertar sobre o significado da loita palestina comezou en Gaza, a través dos gazatís, no campamento de Jabaliya, en Khan Younis. A maior traxedia é que o mundo, en xeral, descoñece quen é esta sociedade, quen son este pobo que están a ser extirpado desta terra, e que teñen que ensinarnos. Quizais unha forma de comprender a universalidade da loita palestina sexa a través das palabras de Cesáreo Sánchez Iglesias, presidente da Asociación de Escritores Galegos/as. Sobre por que o poeta nacional palestino Mahmoud Darwish foi seleccionado como Escritor Galego Universal de 2006, di: «Queriamos transmitir a memoria» dun poeta que di: «Ocupan a nosa terra, pero debemos impedir que ocupen as nosas mentes[1]».

A «Batalla das Inundacións de Al Aqsa», que comezou o 7 de outubro, adquiriu unha importancia histórica mundial, un referente do estado de ánimo do Sur Global, onde as fracturas entre o imperialismo occidental da OTAN e as loitas nacionais pola soberanía quedan ao descuberto. Un aspecto significativo é que a «Batalla» cambiou os termos cos que as masas populares en rebelión falan sobre a loita palestina. Nas marchas desde Francia até o Reino Unido, o Estado español e os Estados Unidos, a linguaxe popular que escoitamos é o da «liberación de Palestina, desde o río até o mar». Non falan co vocabulario de Oslo de «proceso de paz», «negociacións», «diálogo», «solución de dous Estados», «paz económica» e «autonomía».

 Neste momento de profundos cambios xeopolíticos, debemos evitar que ocupen as nosas mentes. Estamos chamados a revisar o noso vocabulario e os conceptos e marcos aos que nos afacemos durante os últimos 30 anos como paradigma para interpretar o «conflito»: autonomía baixo o marco de dous Estados e paz económica. Que significou esta paradigma para os traballadores de Palestina? Comprender isto é comprender o futuro dos palestinos na imaxinación dos amos imperialistas.

 Gran parte da análise de Kanafani segue sendo profética. Identifica tres inimigos da Revolución Palestina: o sionismo aliado co imperialismo estadounidense; os réximes reaccionarios árabes; e os propios líderes reaccionarios palestinos.

 Lembramos, que os Acordos de Oslo de 1993, unha suposta solución de "autonomía" de dous Estados deseñaron unha Autoridade Nacional Palestina (ANP) que funcionou para Israel como unha fachada política e de seguridade: unha ilusión dun Estado palestino “soberana” que, en realidade, era unha forma de control colonial subcontratado. Estabeleceron o "negocio da paz" para crear as condicións e os privilexios materiais para que a Autoridade Palestina e a clase dominante, incluída a federación sindical oficial da OLP, funcionasen como axentes coloniais en alianza con forzas reaccionarias rexionais e imperiais para anular as aspiracións do pobo palestino.

 Esta capitulación da dirección da AP foi a semente da vitoria electoral de Hamás en 2006. Vemos esta capitulación claramente manifestada hoxe, xa que as forzas de seguridade da Autoridade Palestina colaboran co réxime xenocida para encarcerar, torturar e asasinar os seus propios combatentes da resistencia nos campamentos do norte de Cisxordania, en Yenín e en Nablús. A Autoridade Palestina agora financia en Gaza milicias armadas contra Hamás e priva de alimentos aos gazatís para sementar a discordia social, en colaboración con Israel. No medio do xenocidio, as potencias occidentais acordaron discretamente o sucesor do presidente Mahmud Abbás: Hussein Sheik, responsable da colaboración de seguridade entre o exército israelí e a Autoridade Palestina. Esta é a emancipación que espera aos palestinos baixo unha Autoridade Palestina "reformada" aceptábel para moito dos réximes árabes e estados europeos "progresistas", como en Madrid. É unha falsa descolonización no marco da "autonomía", unha cuestión que o movemento galego comprende perfectamente no seu propio contexto.

Contradicións internas

 Reflexiono sobre o significado de Oslo desde a perspectiva dos traballadores, tendo en conta que Kanafani articula a loita palestina non simplemente como un conflito "nacional" entre palestinos e israelís, senón como unha confrontación entre as forzas do imperialismo e un movemento de liberación nacional antiimperialista.

 A cuestión do imperialismo é fundamental non só para situar a loita palestina no contexto rexional e a dinámica global, senón tamén para comprender como funciona dentro da sociedade colonizada, as divisións internas e as contradicións que fomenta na sociedade e na subxectividade colonizada. En concreto, como funcionou esta combinación de forzas que Kanafani nomea para conter e reprimir politicamente aos traballadores palestinos durante o tres décadas do chamado Proceso de Paz de Oslo? Cal foi o seu proxecto ideolóxico para crear desunión no movemento nacional e como resisten os palestinos?

 Céntrome no proxecto ideolóxico do «fayyadismo», que se introduciu en Cisxordania en 2008, o «matrimonio dos poderes disciplinarios» do exército colonial e o capitalismo financeiro no proxecto de Fayyad. Para os traballadores de todo o mundo, o capitalismo financeiro significou endebedamento, desemprego nunha economía de burbulla especulativa, precariedade e perda de soberanía nacional. Pero, no caso de Palestina, estanse implementando políticas neoliberais no marco das relacións coloniais, o que produce fracturas sociais moi particulares dentro da sociedade palestina e contradicións dentro do propio pobo.

 Fago fincapé no seu proxecto ideolóxico porque está estreitamente relacionado coas contradicións que Kanafani menciona na "Carta desde Gaza". A tensión entre a procura de satisfacer as nosas necesidades e aspiracións individuais e persoais, e o sentido de ética colectiva e sacrificio que leva a loita pola liberación nacional.

 O meu traballo activista cunha xeración anterior de sindicalistas permitiume ver a orde actual de Oslo a través dos seus ollos, a través do filtro das súas experiencias vividas de organización nacional-popular durante a Primeira Intifada a finais da década de 1980. Experimentaron o presente de Oslo como unha ruptura, coma se a súa comprensión da liberación pertencese a unha era xa pasada. Así, Oslo non só significou a continuación do espolio colonial das súas terras, senón tamén o desprazamento de si mesmos, un sentimento de exilio do vocabulario, as prácticas e a ética das súas experiencias existenciais e vividas dun século de resistencia anticolonial.

 Cheguei por primeira vez a Cisxordania en 2003, cando os Estados Unidos iniciaban a súa "guerra contra o terrorismo" coa invasión de Iraq. Coñecín Palestina no momento de fervor tras a Segunda Intifada de 2000, a invasión militar israelí de Cisxordania baixo a "Operación Escudo Defensivo" en 2002, a destrución do campamento de Yenín e o cerco a Yasser Arafat na Muqata, tras o cal foi asasinado en 2004. Arafat rexeitara os termos de Camp David de 2000, nos que mantiña a liña vermella de non renunciar a Xerusalén e ao dereito ao retorno. A autoproclamada comunidade internacional considerábao un "obstáculo para a paz" e marxinouno politicamente para crear un novo liderado e unha reforma fundamental da Autoridade Palestina, baixo a "Folla de Ruta para a Paz" de George W. Bush Jr. de 2003.

 Fun testemuña do desenvolvemento desta ‘Folla de Ruta’, das súas implicacións en termos de readestramento das forzas de seguridade palestinas lideradas por xenerais estadounidenses, a reestruturación da Autoridade Palestina e as novas formas de acumulación de capital.

 A visión de paz de Bush para os traballadores palestinos baixo a "Folla de Ruta" encaixaba perfectamente coa ofensiva neoliberal estadounidense na rexión co Acordo de Libre Comercio de Oriente Medio (MEFTA), lanzado en 2004, cuxo obxectivo central era a normalización das relacións dos Estados árabes con Israel.

 Vivín Gaza antes do bloqueo imposto pola comunidade internacional tras a vitoria electoral de Hamás en 2006, antes do plan israelí de "pór a dieta os palestinos" por elixir os líderes equivocados. A descarada hipocrisía da autoproclamada comunidade internacional ao boicotear os resultados electorais, o seu boicot dun "goberno de unidade" entre Hamás e Fatah en 2007, o golpe militar para derrocar o goberno de Hamás, golpe que conduciu á división de Cisxordania e Gaza en dous territorios políticos distintos; o intento ideolóxico da dirección de Fatah de vilipendiar a Hamás dentro e fóra, para cualificalo de "inimigo interno" e o seu principal foco de confrontación.

 Tras a división de 2007, as forzas de seguridade de Fatah e a Autoridade Palestina, coas súas armas e jeeps, realizaban procesións polas rúas da antiga Ramala nunha demostración de forza. Ademais do poder militar directo e as sancións económicas para ensinar os palestinos a votar de forma diferente, a "comunidade internacional", xunto coas súas suplicantes na Autoridade Palestina, introduciu novos conceptos de emancipación palestina co Goberno de Emerxencia de 2007 en Cisxordania. Salam Fayyad, exrepresentante do FMI en Palestina, foi nomeado primeiro ministro, e a súa visión era nada menos que a "creación dun novo palestino", termo acuñado famosamente polo xeneral estadounidense Keith Dayton.

 Dayton logrou isto mediante a reestruturación das forzas de seguridade da Autoridade Palestina, incluíndo o envío de mozos de familias traballadoras pobres dos campos de refuxiados de Cisxordania a campos de adestramento militar en Xordania e Exipto, que regresaron co cerebro lavado e dispostos a reprimir violentamente o seu propio pobo. Fayyad tentou crear o novo palestino dócil deseñando unha economía política baseada en fantasías neoliberais de emancipación. O capital financeiro estadounidense, que alagou a economía palestina tras a crise mundial de 2008, achandou o camiño para a materialización do "fayyadismo", o alcume popular que os palestinos deron ao proxecto ideolóxico de Fayyad.

 Que significaba fayyadismo? Financiamento hipotecario a longo prazo, auxe inmobiliario con barrios pechados, capital risco, privatización, financeirización das pensións, débeda, ataque aos dereitos laborais, política como modernización técnica, desenvolvemento institucional e ‘boa gobernanza’, asalto aos plans de estudo da educación superior para que se axusten a esta visión; nun contexto onde os asentamentos israelís foron a máis e Gaza foi sometida repetidamente á doutrina israelí de "cortar o céspede", é dicir, eliminar toda resistencia.

 A proclamación do poeta nacional palestino Mahmoud Darwish "fada 'ard ili" (esta terra é miña), que significa "Al-Awda" (Retorno), adquiriu un novo significado a medida que as finanzas estadounidenses e os seus estatutos ‘antiterroristas’ se infiltraban no subsolo.

Os proxectos de zonas industriais e os proxectos inmobiliarios privados construídos en terras agrícolas confiscadas de aldeas palestinas foron aprobados oficialmente pola Autoridade Palestina (AP); ou, as comunidades beduínas desaloxadas por Israel foron reacollidas en proxectos de vivenda alcanzábel propiedade de capitalistas palestinos, estadounidenses e do Golfo, con estreitos vínculos coa dirixencia da AP.

 As colas matutinas foron cada vez máis longas fronte ao xulgado de Ramallah, causadas por disputas intrafamiliares por "ard" (terra/patria) convertidas en bens raíces. Unha expresión da explosiva crise da débeda que afecta á clase traballadora e a implosión social. Dixo un taxista sobre por que non puido participar nas manifestacións do Día Internacional do Traballador o 1 de Maio: "Entre a miña débeda cos bancos e a represión da Autoridade Palestina, estou a asfixiarme".

 Os ventres dos dirixentes de Fatah da Autoridade Palestina e dos capitalistas palestinos expandíronse en igual medida que a caquexia dos traballadores e dos habitantes dos campos de refuxiados.

 O fayyadismo promoveu a idea de que a emancipación palestina non se alcanzaría mediante a loita política colectiva, senón mediante a realización do eu "homo-economicus". Isto era palpábel na eliminación da memoria histórica e a identidade da resistencia na era posterior a 2008: volantes pegados nos muros de pedra calcaria do centro de Ramala con fotos de mozos mártires asasinados o exército de ocupación israelí foron derrubados para dar paso a valos publicitarios con imaxes dos "clientes-consumidores" ideais, alegres familias nucleares endebedadas que sostiñan a icónica "chave do retorno". Pero esta chave xa non simbolizaba a loita polo Retorno, sino que se transmutou na chave para a compra de bens raíces.

 Introducíronse leis para integrar as pensións dos traballadores e xubilados palestinos nos circuítos dos mercados financeiros globais, como resultado do cal o seu propio futuro dependería da "estabilidade política" dentro dos territorios, é dicir, do statu quo colonial existente.

 Tamén tentaron ocupar as súas mentes a través do capital financeiro en forma de programas de microcrédito da ONU. Un traballador palestino, paralizado tras un accidente laboral en Israel, explicou por que o seu proxecto de microcrédito fracasou na súa aldea de Zatara, na Zona C, rodeada de asentamentos: «Deino todo a crédito; as familias aquí non teñen traballo, non teñen diñeiro para pagar; enfrontámonos a incursións nocturnas; non podo pedirlle diñeiro ao neno cuxo pai está nos cárceres da ocupación; esta é a miña comunidade». Ao escoitar isto, o director do programa da ONU, un mozo palestino inspirado polo fayyadismo, reflexionou con frustración: «Estas son as actitudes que temos que cambiar. Ademais destes empréstimos, agora ofrecemos cursos de formación sobre disciplina financeira e como pensar como un emprendedor».

A ética e memoria de Intifada como arma contra as políticas de rendición

 Estas contradicións sopórtanas os palestinos na realidade cotiá da vida. Divididos entre as súas realidades nacionais e o ethos colectivo que sostivo a súa loita e a lóxica contractualista e atomizada do fayyadismo, á que se vían obrigados a adherirse na súa loita pola supervivencia diaria.

 Esta contradición quedou plasmada na lema durante as folgas obreiras de 2012 contra o aumento dos prezos dos alimentos e o petróleo en Cisxordania: "Loitamos por Palestina, pero agora loitamos por un saco de fariña!".

 Este lema fala da violencia vivida na súa conciencia, a violencia que o fayyadismo significou dadas as experiencias vitais dos palestinos de levantamento nacional-popular. Oslo chegou tras a Primeira Intifada (1987-1989), un proceso de liberación nacional baseado na ética, a cultura e as praxes revolucionarias de autoorganización e autogoberno que buscaba romper as dependencias ideolóxicas do poder estatal colonial. Baixo a ocupación e administración militar israelí directa nese momento, os palestinos autoorganizáronse nas aldeas, comités de educación e saúde, seguridade alimentaria e agricultura, sindicatos e comités de mulleres, para tecer a infraestrutura social para a mobilización masiva contra o dominio colonial, que incluíu significativamente folgas obreiras e folgas xerais.

 A Intifada significou a posibilidade de liberdade no movemento colectivo dun pobo para negar a súa submisión. O educador palestino Ibrahim Abu Lughod describe a «intifada» como a negación do imperialismo: se a Declaración Balfour de 1917 representou a negación do dereito dos palestinos á autodeterminación, a intifada «trata esencialmente do dereito dos palestinos... a determinar o seu destino».

 Kanafani salientou a “nova humanidade” creada no proceso de liberación. El expresa esta negación de imperialismo como a creación dunha “ética revolucionaria baseada na loita anticolonial contra o colonialismo sionista, que tamén implica un rexeitamento total das políticas de rendición promovidas polos réximes reaccionarios/de reacción árabes.”[2] Asi, a Intifada é, ante todo, unha ética pola que vive o pobo palestino, unha ética de sacrificio colectivo, loita, esperanza, perseveranza, responsabilidade e compromiso cunha causa superior á propia vida, superior ás necesidades individuais. Wisam Rafeedie, preso político palestino, publicou o seu relato da militancia política clandestina nos anos previos á Primeira Intifada, e afirma que un acto de solidariedade dos palestinos consiste en difundir esta visión da vida, colectivamente, cando o individualismo neoliberal produciu tanta alienación.

 Oslo foi nada menos que unha violenta reenxeñaría social mediante a creación dunha burocracia estatal centralizada, ONGización, a ‘arte de gobernar’ e o dominio do mercado, para desmantelar a infraestrutura social de resistencia da Primeira Intifada, borrar o recordo desta praxe e crear a sensación de que o ethos colectivo que impulsou a Intifada era anacrónico no novo mundo forxado polo fayyadismo.

 O fayyadismo foi, sobre todo, unha política de submisión para sentar as bases dunha política neoliberal moderna que vai en contra da realización da conciencia nacional-popular contra o dominio colonial.

 Pero os traballadores, e os combatentes nos campamentos palestinos que non teñen liberdade, nin finanzas nin fariña, rebeláronse contra a política de rendición. Rebélanse contra a linguaxe imperial de Oslo que definiu os termos nos que podían loitar, que criminalizou a súa ética de resistencia.

O preso político palestino Zakaria Zubeidi, quen participou na famosa fuga de prisión israelí Gilboa de 2021 cavando cunha culler e exlíder do militar de Fatah , a Brigada dos Mártires de Al-Aqsa, no campamento de Yenín, fala do Retorno como un concepto e práctica de loita para negar a Nakba. Como a negativa a ser condenados como refuxiados na súa propia terra. Unha concepción da liberdade e a liberación como un acto de resistencia que ten que ser exercido polo colonizado. Tras o asasinato do seu irmán a mans do exército israelí, que retiña o seu corpo en Haifa (Palestina ocupada /Israel), Zubeidi escribiu desde a prisión: «O que me entristece é que o seu corpo estea en Palestina, a nosa terra, Haifa… A ironía de Dawood é que exerceu o dereito a retorno co seu corpo, polo que foi martirizado en memoria da Nakba. …o seu corpo practicou a marcha do dereito ao retorno…”[3].

 Os recordos palestinos da resistencia nacional-popular da Primeira Intifada actúan como unha forza ideolóxica en confrontación co fayyadismo. Tomou forma material, por exemplo, na rebelión obreira máis significativa, o Movemento de Mestres, en 2016, que outorgan importancia á recuperación da memoria histórica como parte da súa praxe de resistencia. Tras anos de loitas infrutuosas para mellorar as condicións laborais a través do seu Sindicato Xeral de Mestres Palestinos, afiliado á federación laboral oficial da OLP, os mestres de escolas públicas organizaron mobilizacións masivas en Cisxordania a principios de 2016. O que comezou como folgas e manifestacións por aumentos salariais converteuse nunha «revolución pola dignidade». Foi outra Intifada no sentido de que foi un levantamento contra a negación colonial do seu dereito á autodeterminación. Os mestres construíron unha base alternativa de poder de clase —mediante estruturas horizontais de autoorganización a nivel de toda Cisxordania— á marxe das institucións da federación laboral oficial da OLP, aliada co réxime colonial, os capitalistas palestinos e a Autoridade Palestina. Ante a severa represión da Autoridade Palestina, o movemento desenvolveu as súas estratexias para comités da folga e comunicacións, baseados ​​en experiencias históricas e recordos da organización clandestina durante a Primeira Intifada. O Movemento de Mestres inspirou no imaxinario as posibilidades da autoorganización obreira para alterar o equilibrio de poder contra as estruturas e lóxicas opresivas de Oslo.

 O Movemento de Mestres foi un punto culminante das loitas obreiras, folgas e autoorganización fóra das estruturas institucionais da federación laboral oficial da OLP, un proceso que estivo en vigor despois dos anos de Salam Fayyad a partir de 2010.

 A historia de Oslo non é só de capitulación, porque o pobo palestino se mantén desafiante.

O chamado de Saleh á solidariedade

 Este ano, ao conmemorar a Castelao, pregunteime que nos diría sobre a solidariedade coa loita palestina. Unha pasaxe sobre Castelao pareceume lúcida[4]: «A vida auténtica é para Castelao aquela na que un asume a responsabilidade do seu propio ser... por moito que queira pertencer a unha colectividade derrotada. A falsa existencia da que un tenta salvarse individualmente borrando o que ten en común... en última instancia conduce a un dobre fracaso... O que está en xogo é inserir a propia existencia no proxecto de liberación do grupo social no que un tivo a fortuna de formar a súa ser social. Salvarse colectivamente. E aí é onde a vida cobra valor…».

 Castelao como Kanafani falan do noso momento contemporáneo, da alienación producida pola cultura do individualismo baixo o neoliberalismo. Ambos afirman que a nosa liberdade só se atopa na práctica de negar esta alienación; a loita pola liberdade do outro é a nosa. É desde este sentido que leo o chamado de Saleh á solidariedade cando concluíu a súa carta:

 «Compártolles esta carta coa esperanza de que nos escoiten, nos comprendan e nos defendan. Este mundo inxusto agraviounos, e seguimos crendo que a xustiza ten voz, e que vostedes poderían ser esa voz. Con paz e respecto».

_____________________________________________________________________________

Notas:

[1] https://www.nosdiario.gal/articulo/entrevistas/cesareo-sanchez-iglesias/20250124145443215228.html

[2] https://mondoweiss.net/2025/04/what-ghassan-kanafanis-writing-on-the-palestinian-anti-colonial-struggle-tells-us-about-gazas-resistance-today/

[3] Comité Palestino de Asuntos de Detidos, 2022

[4] 75 anos de legado de Castelao, Xoán Carlos Garrido, p.13, https://galizasempre.gal/75-anos-de-legado-de-castelao/

_____________________________________________________________________________

[Artigo tirado do xornal nòsdiario, do 24 de setembro de 2025]